Nevels zijn uitgestrekte wolken van gas en stof in ons melkwegstelsel. Ze kunnen in verschillende hoofdtypen onderscheiden worden, zie hieronder.

Lichtende nevels

De lichtende nevels in ons melkwegstelsel bestaan voornamelijk uit waterstofgas die meestal door een of meer sterren van hoge temperatuur in de buurt licht gaan uitstralen. Lichtende nevels zijn onregelmatig van vorm. Men treft er jonge, hete sterren aan. De nevels zijn overblijfsels van de gaswolk waaruit de sterren zelf ontstonden. De middellijn van een gemiddelde gasnevel is ca. 15 lichtjaar, en de massa ca. 500x die van de Zon. De temperatuur is er ca. 20.000 °C. Dergelijke nevels zijn nieuwe objecten. Men schat de leeftijd daarvan in het algemeen op niet meer dan enkele miljoenen tot tientallen miljoenen jaren. Enkele voorbeelden van lichtende nevels zijn: de Orionnevel, Rosettenevel, Noord-Amerikanevel en de Pelikaannevel.

Lichtende nevel

Donkere nevels

Aan de hemel bevinden zich gebieden waar zich weinig of geen sterren bevinden. Door de sterren in een zone naast deze gebieden te tellen ontdekte men het bestaan van donkere stofwolken, die de er achter liggende sterren kunnen verzwakken met 0,5 tot 4 lichtjaar. De nu bekende grote, donkere wolken bevinden zich op afstanden van 400 tot 2500 lichtjaar. De donkere stofwolken tekenen zich soms sterk af tegen de lichtende nevels, en bevinden zich in de ruimte in hetzelfde gebied. Gas- en stofwolken komen in de ruimte vaak tezamen voor.

Donkere nevel

Planetaire nevels

Planetaire nevels zijn, gezien door een telescoop, als zwak lichtende schijfjes waarneembaar. Vandaar hun overeenkomst met planeten. Zij hebben daar echter niets mee te maken. Het zijn bolvormige gasmassa's, waarin zich het centrum van een ster bevindt. Bij dergelijke nevels was de ster er eerder dan de nevel. Deze is ontstaan doordat gasmassa's uit de centrale ster stroomden. Ook levert de centrale ster de energie die de nevel aan het lichten brengt. De ster bevindt zich in een laat stadium, nl. de overgang naar Witte Dwerg. De temperatuur is gemiddeld 40.000 °C. De massa ca. 1/5 van die van de Zon. Een planetaire nevel is astronomisch gezien een zeer kort durend verschijnsel. De maximale tijd waarin zo'n nevel kan bestaan wordt geschat op 50.000 tot 100.000 jaar.

Planetaire nevel Messier 27, de Halternevel. Foto: Ted Pennings